4 mei Vanochtend was er ruimte om herinneringen te delen rond WO II. Verhalen zijn verteld over de avondklok, verduisterde ramen, vliegtuigen die laag overvlogen, koekjes die gemaakt werden van bloembollen, huisdieren die gegeten werden en meer, veel meer. We hebben ook naar muziek geluisterd als ‘op het Leidseplein de lichtjes weer eens branden gaan’. Als afsluiting hebben we kaarsjes aangestoken voor onder andere het geleden verdriet, de moedige mensen en de slachtoffers. Stil staan bij deze herinneringen in de hoop dat dit niet weer zal gebeuren.

Een bekend Bijbelverhaal is de gelijkenis van de verloren zoon (Lucas 15:11-32). In dit verhaal keert de jongste zoon terug naar zijn vader. Hij heeft spijt en zijn vader is blij hem weer te zien. Ondanks alle zorgen en verdriet wordt er een groot feest gegeven om zijn terugkomst te vieren. Helaas hoor ik tijdens mijn werk regelmatig verhalen waar dit anders verloopt. Ik luitster ik naar wat er gebeurd is. Meestal hoor ik de kant van de ouder en soms die van het kind. Herinneringen worden opgehaald. Soms is het duidelijk waar het fout ging, soms helemaal niet. Heel af en toe komt er een verbitterde reactie, maar meestal is er veel verdriet en een groot gemis. 

Bijna twintig jaar woon ik in deze wijk. De meeste mensen zijn hierop zichzelf. Echte gesprekken zijn een uitzondering. Sinds een paar maanden heb ik een hond: Rhiannon en is er iets veranderd. Buiten lopend met Rhiannon gebeurt het regelmatig, dat iemand een gesprek met me aanknoopt. De nieuwsgierige blik van Rhiannon zorgt ervoor dat mensen geen drempel ervaren om een praatje aan te gaan. Meestal gaat de eerste vraag over mijn hond. Of ze geaaid mag worden, hou oud ze is of welk ras. Alsof het vanzelf gaat, volgt er een verhaal over een sleutelmoment uit zijn of haar leven. Ingrijpende gebeurtenissen als een sterfgeval, ernstige ziekte, scheiding, van alles is voorbijgekomen. Mensen zijn blij dat ze even hun verhaal kwijt kunnen. Samen zijn we een goed team als buurtpastor.  

Tijdens een gesprek krijg ik opeens een brief in mijn handen. ‘Kijk, deze brief kreeg ik van mijn kleindochter’. Ze wijst me op de tekening erop. Haar kleindochter heeft een portret van mevrouw gemaakt naar aanleiding van een telefoongesprek. Ze heeft de verwoorde gevoelens uitgedrukt in een tekening en die spreekt boekdelen. Ze heeft haar oma in een streepjespak achter tralies geplaatst. Mevrouw schiet vol ‘dit is precies zoals ik me voel’. Ze vertelt verder over haar gevoel. Ze mag niet meer naar buiten, ze mist haar vrijheid. Ze mag niet zelf een blokje om, of even een boodschap halen. Haar kinderen en kleinkinderen heeft ze al weken niet van dichtbij gezien. Ze belt wel met ze en ze hebben beneden staan zwaaien, maar dat is anders. Dit soort gesprekken heb ik nu vaker. Er zijn de nodige mensen in een zorginstelling, die zich zo voelen. Niet iedereen is over één kam te scheren, er zijn er ook die het niet zo voelen, die zich erin berusten of die het niet beseffen. Toch komen de termen als ‘opgesloten zijn’, ‘gevangenschap’, ‘gestraft worden’ regelmatig voorbij. Ze hebben zelf geen zeggenschap meer over hun bewegingsvrijheid. Sommigen beseffen wel dat ze geen vrijheid meer hebben, maar zijn tien minuten later weer kwijt wat de reden was. De kleindochter heeft iets moois gedaan voor mevrouw, door haar emoties zo te kunnen verwerken in een tekening. Dit beeld zegt meer, dan ik kan verwoorden.